محبوبه عمیدی: تحقیقات تازه نشان می‌دهند توفان‌های دریایی و گرمسیری می‌توانند زمینه را برای وقوع بلایای طبیعی دیگر آماده كنند. پژوهشی كه توسط شیمون دووینسكی، استادیار دانشكده علوم جوی و دریایی دانشگاه میامی و دانشگاه بین‌المللی فلوریدا انجام شده ارتباط معنی‌داری را میان توفان‌های گرمسیری و زلزله‌های ویرانگری كه سال گذشته در هاییتی و تایوان رخ داده‌اند، نشان می‌دهد.

دووینسكی می‌گوید: «هر پدیده‌ای كه به بارش‌های شدید منجر شود، می‌تواند وقوع زلزله را تسهیل كند. باران شدید لایه‌های سطحی خاك را از بین می‌برد و باعث فرسایش شدید می‌شود. در نتیجه فشار كمتری روی گسل‌ها و مناطق شكست وارد خواهد شد و این مناطق برای تخلیه انرژی كه درون زمین ذخیره شده آمادگی بیشتری خواهند داشت».

به گزارش گیزمگ، دووینسكی و همكارانش در دانشگاه فلوریدا با تحلیل داده‌های زلزله‌های بزرگ هاییتی و تایوان و مقایسه آنها با تعدادی از زلزله‌های مخربی كه طی چهار سال گذشته و پس از توفان‌های گرمسیری پربارش رخ داده‌اند، موفق شده‌اند شباهت‌هایی را میان این زمین‌لرزه‌ها كشف كنند.

جالب است بدانید این داده‌ها در مورد زلزله‌های ویرانگری كه طی 50 سال گذشته رخ داده‌اند نیز صدق می‌كند. به عنوان مثال زلزله‌های 6.2 ریشتری تایوان در سال 2009 / 1388 و 6.4 ریشتری آن در سال 2010 / 1389 پس از توفان موراكوت رخ داده‌اند و پس از توفان هرب در 1996 / 1375، زلزله‌ای 6.2 ریشتری در سال 1998 / 1377 و زلزله‌ای به بزرگی 7.6 ریشتر در سال 1999 / 1378 رخ داده است. توفان فلاسی در سال 1969 / 134 با زلزله‌ای 6.2 ریشتری در سال 1972 / 1351 همراه بوده و زلزله ویرانگر هاییتی با قدرت 7 ریشتر در حالی به وقوع پیوسته كه تنها یك سال و نیم از گذر دو تندباد و دو توفان گرمسیری با بارش فراوان در فاصله كمتر از یك ماه از این منطقه می‌گذشته است.

به گفته این محققان تنها توفان‌های همراه با باران شدید و توفان‌های گرمسیری می‌توانند شانس وقوع زلزله را آن هم بر روی گسل‌های متمایل - گسل‌هایی كه همسطح نیستند و یكی از سطوح آنها از دیگری بالاتر واقع شده - افزایش دهند.

تحقیق مشابهی كه در سال 2009 / 1388 در نشریه علمی نیچر منتشر شده، ارتباط معنی‌داری میان توفان‌های دریایی در تایوان و رخ دادن لرزش‌های آهسته – زمین‌لرزه‌هایی كه به تخلیه انرژی زمین طی ساعت‌ها یا روزها منجر شده‌اند و در آنها از تخریب خبری نیست - اثبات كرده است.

هر دو تحقیق مذكور به تئوری در زمین‌شناسی مرتبط می‌شوند كه برای اولین‌بار در سال 1987 / 1366 مطرح شده و از ارتباط مستقیم میان میزان بارش‌های منطقه‌ای با فعالیت‌های ارتعاشی زمین صحبت می‌كند. محققان دانشگاه میامی و دانشگاه بین‌المللی فلوریدا به زودی ارتباط میان توفان‌های دریایی با زلزله را در مناطقی مانند فیلیپین و ژاپن بررسی خواهند كرد. شاید در نتیجه این تلاش‌ها روش‌هایی مطمئن برای نظارت بر زمین‌لرزه‌ها و پیش‌بینی زلزله‌های آتی ایجاد شود.

[ اطلاعات بیشتر ...]